Promocja zdrowia i programy profilaktyczne

Program profilaktyki chorób układu krążenia

Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność w Polsce z tego powodu należy do najwyższych w Europie. Badania epidemiologiczne i socjomedyczne pokazują, że niektóre wzorce zachowań składające się na współczesny styl życia sprzyjają niestety rozwojowi chorób układu krążenia. Celem głównym niniejszego programu jest obniżenie zachorowalności i umieralności z powodu chorób układu krążenia poprzez wczesne wykrywanie, redukcję występowania i natężenia czynników ryzyka.

Program skierowany jest do osób, które

• są w wieku od 35 do 65 lat i dotychczas nie rozpoznano u nich żadnej choroby układu krążenia oraz nie korzystały w ciągu ostatnich 5 lat z badań w ramach programu profilaktyki chorób układu krążenia.

Na czym polega Program profilaktyki chorób układu krążenia?

W ramach programu pacjenci są zapraszani do przychodni na badania laboratoryjne krwi (cholesterol z podziałem na frakcje, poziom glukozy). Następnie odbywa się konsultacja lekarska z oceną parametrów laboratoryjnych oraz czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych (obciążenie rodzinne chorobami serca, zła dieta, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, stosowanie niektórych leków) i badaniem fizykalnym (pomiar ciśnienia tętniczego i tętna, osłuchiwanie serca, pomiar masy ciała i wzrostu oraz określenie BMI, WHR-wskaźnik talia/biodra); całkowite ryzyko oceniane jest na podstawie karty SCORE http://www.ikard.pl/karta-ryzyka-score.html

Czynniki ryzyka i podział na kategorie ryzyka chorób układu krążenia

• płeć męska oraz kobiety po menopauzie
• mężczyźni > 45 lat, kobiety > 55 lat
• palenie tytoniu powyżej 1 papierosa dziennie
• nadciśnienie tętnicze
• zaburzenia lipidowe: wysokie stężenie cholesterolu całkowitego lub/i trójglicerydów
• cukrzyca
• otyłość
• mała aktywność fizyczna (np. spacery, marsze, bieganie, jazda na rowerze, pływanie, aerobik) rzadziej niż 3 razy w tygodniu po 30 minut

Ryzyko łagodne - osoby bez obecnych czynników ryzyka innych niż wiek i płeć

Ryzyko umiarkowane - osoby z obecnością 3 i mniej czynników ryzyka, ale bez cukrzycy, choroby niedokrwiennej serca i innych chorób układu krążenia

Ryzyko duże - osoby z obecnością 4-5 czynników ryzyka innych niż wiek i płeć, ale bez cukrzycy, choroby niedokrwiennej serca i innych chorób układu krążenia

Ryzyko bardzo duże - osoby z obecnością powyżej 5 czynników ryzyka, osoby z cukrzycą, chorobą niedokrwienną serca i innymi chorobami układu krążenia

 

Na tej podstawie lekarz dokonuje oceny ryzyka chorób układu krążenia oraz wskazuje zalecenia dla pacjenta: edukację lub dalszą diagnostykę i leczenie w poradni specjalistycznej.

SERDECZNIE ZAPRASZAMY DO UDZIAŁU W PROGRAMIE!

ZADBAJ O SWOJE SERCE!!

Profilaktyka zachorowań i powikłań grypy

Grypa jest wirusową chorobą dróg oddechowych, która rozpoczyna się często wysoką gorączką (nawet do 40°C, szczególnie u dzieci), której towarzyszy uczucie rozbicia, dreszcze, bóle mięśni głowy oraz kaszel. Najbardziej boimy się wystąpienia grypy u osób z grup ryzyka, ponieważ u nich przebieg choroby jest znacznie cięższy i może prowadzić do powikłań, które mogą mieć trwałe konsekwencje, takie jak m. in. uszkodzenie mięśnia sercowego. U tych osób szczególnie ważne jest zapobieganie zachorowaniu. Oczywiście grypie warto zapobiegać zawsze, u każdego, zwłaszcza, że nieposiadanie czynników ryzyka nie oznacza, że na pewno nie będziemy przechodzić grypy o ciężkim przebiegu albo nie będziemy mieli żadnych powikłań.

Czynniki ryzyka ciężkiego przebiegu i powikłań (w tym hospitalizacji i zgonu):

1. wiek >65 lat lub <5 lat (zwłaszcza do 12. mż.)
2. ciąża (zwłaszcza II i III trymestr)
3. znacznego stopnia otyłość (BMI ≥40)
4. niektóre przewlekłe choroby (bez względu na wiek): płuc, serca (w tym również nadciśnienie tętnicze),nerek, wątroby, układu krwiotwórczego, niedobory odporności, cukrzyca.

Najbardziej skutecznymi i stosunkowo prostymi sposobami zapobiegania zachorowaniu na grypę są:

1. Szczepienie ochronne– podstawowa metoda profilaktyki. Szczepienie przeciwko grypie nie daje 100% gwarancji ochrony przed chorobą (skuteczność zależy od sezonu i stanu zdrowia pacjenta), dlatego nie zwalnia z przestrzegania ogólnych zasad higieny. Jest jednak bardzo ważne, np. w sezonie 2018/2019 szczepienie było bardzo skuteczne.
2. unikanie zatłoczonych miejsc w okresach zwiększonej zapadalności
3. częste i długie mycie rąk mydłem (15—30 sekund)
4. stosowanie środków odkażających na bazie alkoholu, np. po powrocie do domu z przychodni, środków komunikacji miejskiej, zakupów
5. regularny wysiłek fizyczny o umiarkowanym natężeniu

Grypa sezonowa to zachorowania występujące corocznie w okresie epidemicznym, spowodowane przez typowe wirusy grypy występujące u ludzi. W Polsce okres ten przypada na okres od października do kwietnia.

Serdecznie zapraszamy na szczepienia przeciwko grypie, szczepionki na aktualny sezon pojawiają się zazwyczaj we wrześniu. Proszę pytać w rejestracji lub zaglądać na naszą stronę internetową do zakładki aktualności.

Na podstawie www.mp.pl

Promocja zdrowego stylu życia

Zadaniem Podstawowej Opieki Zdrowotnej jest również zapobieganie chorobom oraz promocja zdrowego stylu życia. Obecnie mogą się Państwo dowiedzieć jak powinna wyglądać „Zdrowa dieta dla Seniora”, co powinniśmy wiedzieć o profilaktyce POChP i nadciśnieniu tętniczym.
Serdecznie zapraszamy na spotkania edukacyjne, które będą u nas organizowane. Informacje o nich będą pojawiać się w AKTUALNOŚCIACH.

Misją Podstawowej Opieki Zdrowotnej jest nie tylko leczenie chorób, ale również zapobieganie im oraz promocja zdrowego stylu życia. Serdecznie zapraszamy na spotkania, na których dowiedzą się Państwo wielu ciekawych rzeczy. Aktualne tematy i forma, w której będą one zorganizowane, będą pojawiać się w aktualnościach. Postaramy się przygotować coś dla każdego – zarówno osób starszych, jak i trochę młodszych. W najbliższym czasie planujemy m. in.:

- Mini Poradnię Otyłości – z dokładnym pomiarem masy ciała, BMI, procentową zawartością tłuszczu i mięśni w organizmie dokonanymi na nowoczesnej wadze InBody plus połączonym ze spotkaniem z lekarzem i omówieniem wyników oraz poradami.

- Przeglądy lekowe – w trakcie których przejrzymy wszystkie stosowane przez pacjenta leki, sprawdzimy, czy leki od różnych specjalistów nie powtarzają się pod różnymi nazwami oraz czy nie wchodzą w interakcje między sobą i usystematyzujemy kiedy i w jakich dawkach należy je przyjmować.

- Zdrowa dieta i styl życia przed ciążą, w ciąży i po ciąży – odpowiemy na pytania jak przygotować się do ciąży, co jeść, czego unikać, czy kobieta w ciąży naprawdę musi jeść za dwie osoby, jaka aktywność fizyczna jest wskazana, jak można radzić sobie z nudnościami w czasie ciąży w naturalny sposób i wiele innych

- Zdrowa dieta dla seniora – trochę ważnych zasad jak zdrowo się odżywiać, z uwzględnieniem m.in. takich chorób jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, kamica pęcherzyka żółciowego i uchyłki jelita grubego.

- Akademia zdrowej skóry – garść porad jak prawidłowo zadbać o skórę

ZDROWA DIETA dla Seniora

Węglowodany

• należy ograniczyć węglowodany proste (cukier, słodycze) na korzyść węglowodanów złożonych (warzywa, produkty zbożowe pełnoziarniste takie jak pieczywo czy makaron, nasiona strączkowe);
• warzywa i owoce mogą być podawane w formie surowej albo gotowanej w wodzie lub na parze; jako musy owocowe do deserów albo zupy kremy z warzyw.

Tłuszcze

• ich zbyt duża ilość prowadzi do otyłości;
• należy ograniczyć nasycone kwasy tłuszczowe (pochodzenia zwierzęcego) oraz izomery kwasów tłuszczowych trans (utwardzone tłuszcze roślinne, np. margaryna);
• istotne jest uzupełnianie kwasów wielonienasyconych omega -3, -6,-9 (ALA), które zawarte są w rybach morskich (śledź, łosoś, makrela - spożywać conajmniej raz w tygodniu), orzechach i olejach roślinnych na surowo (do sałatek) i do smażenia;
• innym źródłem kwasów omega -3, -6, -9 (ALA) sąwysokooczyszczone estry kwasualfa-linolenowego - codziennasuplementacja;
• powinno się zamienić czerwonemięso na ryby lub drób. http://ad-astram.pl/piramida-zywieniowa/

Białko

• jest to bardzo ważnym element budulcowym zawartym w chudych mięsach, wędlinach, produktach mlecznych o zmniejszonej zawartości tłuszczu;
• powinno znajdować się w 3 posiłkach dziennie, najlepiej spożywanych w pierwszej połowie dnia.

Sól

• należy zdecydowanie ograniczyć, zwłaszcza, że jest obecna w wielu produktach: wędlinach, gotowych sosach, mieszankach przypraw, soli ziołowej, musztardzie;
• aby potrawy miały wyrazisty smak, sól można zastąpić ziołami, bazylią, oregano, rozmarynem, kurkumą lub warzywami takimi jak szczypiorek, pietruszka czy zielona cebula.

Witaminy

• witaminami, których zapotrzebowanie szczególnie wzrasta w wieku podeszłym są: D, B2, B6, B12, kwas foliowy, betakaroten, A, C, E;

Woda

• dla przypomnienia - z wiekiem wzrasta zapotrzebowanie nawodę, a zmniejsza się odczuwanie pragnienia;
• dzienna dawka wypijanych płynów powinna wynosić przynajmniej 2 litry, czyli średnio 8 szklanek

 

 

Podstawowe zasady

Nie ma konkretnych zaleceń żywieniowych dla osób w starszym wieku, ponieważ wiele zależy od chorób przewlekłych, na które cierpi dana osoba. Można jednak nakreślić ogólne zasady zdrowego odżywiania się, uwzględniające zmiany występujące w organizmie z upływem lat.

Najważniejsze zasady

• Regularność posiłków - najlepiej 4-5 posiłków dziennie. Ostatni posiłek powinien być spożywany conajmniej 2-3 godziny przed snem.
• Różnorodność - gotowanie tego samego na kilka dni jest bardzo wygodne, ale potrzebne jest urozmaicenie, które zapobiega niedoborom różnych pierwiastków, mikro- i makroelementów, dodatkowo sprawia, że jedzenie jest ciekawe, bo nawet przestrzegając diety, ma być przyjemnością.
• Estetyka podania.
• Lekkostrawność - najzdrowszymi sposobami obróbki termicznej są: gotowanie w wodzie, gotowanie na parze, duszenie w folii lub pergaminie.
• Co najmniej jeden ciepły posiłek dziennie.
• Dużo wody - odpowiednia podaż płynów jest ważna w każdym wieku. Osoby starsze często mają osłabione uczucie pragnienia, dlatego tym bardziej ważne jest pamiętanie o uzupełnianiu płynów. Odpowiednia porcja to 8 szklanek, czyli 2 litry wody dziennie, liczy się również ta zawarta w pokarmach. Czasami zapotrzebowanie się zwiększa, np. gdy jest gorąco.

Walka z osteoporozą

• Najważniejsza jest odpowiednia podaż białka, wapnia, witaminy D oraz K. Zgodnie z wytycznymi dzienna dawka witaminy D powinna wynosić 800-2000 IU. Najlepiej wchłanialną postacią witaminy K jest K2-MK3 dostępna w wielu preparatach ( dzienna dawka do 75 mikrogramów nie wpływa na krzepnięcie krwi) oraz w kefirach, jogurtach naturalnych i kiszonkach. Trzeba pamiętać, że z wiekiem spada aktywność enzymu laktazy. Nietolerancja laktozy może powodować zmniejszone wchłanianie wapnia, bóle brzucha oraz dyskomfort, więc warto pomyśleć o produktach bezlaktozowych albo uzupełnianiu enzymu laktazy w postaci tabletek przed spożyciem produktów mlecznych.
• Nie wolno zapominać o ogromnej roli aktywności fizycznej, czyli odpowiedniej stymulacji kości do odbudowy. Dlatego kosmonauci często cierpią na osteoporozę - w stanie nieważkości nie obciążają swoich kości. Odpowiednie nasilenie wysiłku fizycznego to takie, przy którym można swobodnie rozmawiać, ale nie można już śpiewać.

Bibliografia:

1.https://dieta.mp.pl/lista/77833,dieta-w-profilaktyce-i-leczeniu-miazdzycy

2.https://dieta.mp.pl/diety/zdrowe_diety/69909,dieta-50

3.http://ad-astram.pl/piramida-zywieniowa/

4.https://dieta.mp.pl/niedozywienie/117414,zasady-zywienia-osob-starszych

Modelowa Praktyka Lekarza Rodzinnego

dr hab. n. med. Maria Bujnowska-Fedak

Opracowanie: lek. Paulina Węgierek, lek. Łukasz Wysoczański_2

Profilaktyka POCHP

ŻADEN z leków stosowanych w leczeniu POChP nie hamuje postępu choroby – jedynym sposobem na zatrzymanie postępu choroby jest zaprzestanie palenia tytoniu! Leki są jednak ważnym elementem leczenia. Zmniejszają objawy, redukują ilość i nasilenie zaostrzeń.

Każda infekcja dróg oddechowych może prowadzić do zaostrzenia i postępu choroby, w celu zmniejszenia ryzyka zaszczep się przeciw S. pneumonie – wystarczy raz w życiu oraz przeciw grypie – co roku.

Regularnie przypominaj sobie technikę inhalacji

Ćwicz regularnie – rehabilitacja oddechowa jest równie ważna jak regularne przyjmowanie leków, nie zapominaj również o treningu poprawiającym kondycję, np. w postaci spacerów lub jazdy na rowerze.

Ćwiczenia

1. Oddech przez „zasznurowane” usta – wciągaj powietrze powoli przez nos, następnie zrób wydech przez zwężone usta. Wydech powinien trwać 2 razy dłużej niż wdech.

2. Ćwiczenie z butelką wypełnioną do połowy wodą i z długą rurką. Postaw butelkę na stole przed sobą, wdmuchuj powietrze do butelki przez rurkę możliwie jak najdłużej

3. Ćwiczenie na oddychanie przeponowe. Połóż się na podłodze, umieść książkę na brzuchu. Wykonuj wdech unosząc brzuch, wykonując wydech aktywnie wciągaj mięśnie brzucha.

4. Wysapywanie spółgłosek. Stań w rozkroku z dłońmi położonymi na dolnych żebrach. Wykonaj wdech nosem a następnie wypuszczaj powietrze krótkimi dynamicznymi wydechami wymawiając literę „F”, następne serie powtórz z literą „K” oraz „P”.

Nadciśnienie tętnicze w pytaniach i odpowiedziach

Kto jest w grupie ryzyka nadciśnienia tętniczego?

Nadciśnieniu tętniczemu sprzyja nadwaga i otyłość. Duży wpływ ma również niewłaściwa dieta bogata w tłuszcze i sól, używki, takie jak alkohol i papierosy oraz siedzący tryb życia oraz nieregularny i zbyt krótki sen

Jak mierzyć ciśnienie?

Zaleca się używanie automatycznych aparatów naramiennych. Pomiary należy wykonywać przez 7 kolejnych dni po 2 pomiary w kilkuminutowych odstępach 2 razy dziennie o stałych porach. Wartości pomiarów domowych nie powinny służyć samodzielnej doraźnej modyfikacji leczenia, z wynikami pomiarów należy zgłosić się do lekarza.
Nie powinno się pić kawy ani palić papierosów co najmniej 30 min przed badaniem. Na kilka minut przed pomiarem ciśnienia usiądź na kilka minut i odpocznij w pozycji siedzącej z podpartymi plecami. Podczas badani siedź z podpartymi plecami, mankiet załóż bezpośrednio na skórę, rękę trzymaj luźno wspartą. Mankiet powinien znajdować się na wysokości serca pacjenta.

Jak często zgłaszać się na wizyty kontrolne?

Podczas regulacji ciśnienia powinieneś się zgłaszać na wizyty kontrolne raz w miesiącu, z wyrównanym ciśnieniem tętniczym. Wizyty powinny odbywać się przynajmniej raz na 3 miesiące.
Jakie są możliwości leczenia nadciśnienia tętniczego?
W zależności od stopnia ciężkości stosuje się leczenie poprzez zmianę stylu życia oraz w razie potrzeby stosowania leków codziennie o stałej porze, najlepiej rano. Zmiana stylu życia polega na stosowaniu zdrowej diety oraz regularnego wysiłku fizycznego 30-45 min dziennie.

Czy powinienem stosować szczególną dietę?

Zalecana jest zdrowa dieta z ograniczeniem tłuszczy nasyconych (pochodzenia zwierzęcego oraz margaryn), soli do 5 g dziennie. Produkty pochodzenia zwierzęcego należy zastąpić rybami, warzywami i owocami. Produkty zbożowe powinny być pełnoziarniste. Powinno się również unikać napojów energetycznych, napojów słodzonych fruktozą oraz alkoholu. Śmiało można pić kawę oraz spożywać odtłuszczone produkty mleczne.

Czy branie leków wystarczy?

Nawet, jeśli bierzesz leki nie zwalnia Cię to ze stosowania diety i aktywności fizycznej!

Czy leki bierze się do końca życia?

Na ogół tak, niektórym bardzo zdyscyplinowanym po zastosowaniu diety, aktywności fizycznej i zrzuceniu zbędnych kilogramów udaje się odstawić leki. Należy robić to ostrożnie i stopniowo pod czujnym okiem lekarza.

Projekt realizowany przez USK im. Jana Mikulicza-Radeckiego we Wrocławiu w partnerstwie z Dolnośląskim Związkiem Lekarzy Rodzinnych – Pracodawców oraz Opolskim Stowarzyszeniem Chorych na Reumatyzm „Milenium”

Program Profilaktyka 40+

Profilaktyka 40 PLUS to program bezpłatnych badań profilaktycznych dla wszystkich Polaków i Polek powyżej 40. roku życia. Celem programu jest zwiększenie liczby osób wykonujących takie badania, wczesne wykrywanie chorób i zaburzeń oraz zapobieganie ich rozwojowi. Oferta badań zakłada wykonanie badań krwi (morfologia, cholesterol, glukoza, próby wątrobowe, kreatynina, kwas moczowy; dodatkowo u mężczyzn – PSA), badanie ogólne moczu, badanie kału na krew utajoną oraz pomiary antropometryczne – masy ciała, wzrostu, obwodu w pasie i wskaźnika BMI.

Badania można zrealizować w wielu laboratoriach na terenie Wrocławia – aktualne informacje znajdą Państwo od koordynatora opieki lub na stronie Ministerstwa Zdrowia (link: https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/wystaw-sobie-e-skierowanie-na-badania).

W celu zgłoszenia się do programu należy skontaktować się z Rejestracją Przychodni, naszym koordynatorem (mailowo: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.) lub samodzielnie, za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta.